
Nowotwory skóry są jednymi z najczęściej spotykanych nowotworów
Czerniak – jego najbardziej złośliwa forma – mimo że stanowi zaledwie pięć proc. wszystkich przypadków, charakteryzuje się największą śmiertelnością. Pozostałe dwa typy raka skóry mają łagodny charakter i nie zagrażają życiu. Najczęściej na czerniaka chorują osoby starsze, które ukończyły 70 lat. Jednak nowotwór ten rozwija się także u osób przed trzydziestką. Wg danych Amerykańskiego Towarzystwa ds. Walki z Rakiem czerniak jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród młodych kobiet.
Największe ryzyko zachorowania mają osoby, które podczas wakacji intensywnie się opalają i często mają skórę poparzoną przez słońce, czyli w krótkim czasie otrzymują wysoką, toksyczną dla skóry dawkę promieniowania UV. W drugiej połowie XX wieku, opalenizna stała się bardzo popularna. Efekty czasu spędzanego na plaży w latach 60. zaczęły ujawniać się po kilkudziesięciu latach, gdyż czerniak potrzebuje dużo czasu, by się rozwinąć. W Europie, w latach 90. XX wieku częstotliwość zachorowań na złośliwe nowotwory skóry była dwukrotnie większa niż trzy dekady wcześniej. Obecnie zapadalność na czerniaka w krajach europejskich podwaja się co dziesięć lat. W Polsce wiele zdiagnozowanych przypadków kończy się zgonem, ponieważ wiele osób zgłasza się do lekarza, gdy choroba jest w zaawansowanym stadium.
Wpływ opalania na raka skóry
Ludzie łakną opalenizny, mimo programów uświadamiających zagrożenia płynące z przebywania na słońcu. Jak wynika z badania prowadzonego przez australijski Instytut Raka, aż 31 proc. Australijczyków (nowotwory skóry przytrafiają im się 50-100 razy częściej niż Europejczykom), przyznaje, że czuje się atrakcyjniej, gdy jest opalona. Nadal pokutuje mit, że słońce to zdrowie, ponieważ bez niego nie ma witaminy D. Na naszej szerokości geograficznej, przy umiarkowanie jasnej karnacji wystarczy 15-minutowy spacer w letni dzień, a w zimowy trzy razy dłuższy, by organizm wytworzył odpowiednią dawkę tej witaminy. W niewielkich ilościach promieniowanie ultrafioletowe rzeczywiście sprzyja zdrowiu. Poza tym, że uruchamia produkcję witaminy D, także leczy krzywicę, żółtaczkę, łuszczycę i zmiany alergiczne na skórze. Nadmiar promieniowania słonecznego uszkadza skórę, oczy i osłabia działanie układu odpornościowego. Najgroźniejsze skutki opalania, to rak skóry i katarakta. Ultrafiolet uszkadza komórkowe DNA. Uszkodzenie to może być wielokrotnie powielane i powstaje trwała mutacja. Jeśli ta zmiana zajdzie w genie związanym z procesem karcynogenezy, wówczas komórka zamienia się w komórkę nowotworową.
Jak rozpoznać czerniaka
Zasady te pomagają samodzielnie obserwować stan naszej skóry i ewentualnie ułatwić dokonanie wstępnej diagnozy.
- A jak asymetria – zmiana kształtu znamienia z okrągłej na niesymetryczną
- B jak brzegi – nierówne, postrzępione krawędzie znamienia
- C jak kolor (ang. Color) – zmiany w zabarwieniu znamienia: ściemnienie, rozjaśnienie, różne zabarwienia w obrębie tego samego znamienia
- D – rozmiar, średnica znamienia (ang. Diameter) – ocenie powinny być poddane wszelkie znamiona o wielkości powyżej 6 mm
Opalanie jest fajne, ale…
Należy pamiętać o zaleceniach lekarzy. Nie opalaj się w tak zwanych godzinach szczytu, a podczas pełnej ekspozycji na słońce regularnie używaj kremów z filtrem oraz pamiętaj o nawodnieniu organizmu.